Tętno – normy dla tętna spoczynkowego i wysiłkowego
Tętno, albo inaczej puls, to inaczej falisty ruch naczyń tętniczych, który uzależniony jest od szybkości skurczów serca. Innymi słowy to ilość uderzeń serca na minutę. Wysokość pulsu będzie zależała od takich czynników jak wiek, stan zdrowia czy aktywność fizyczna. Inne normy występują u osób w spoczynku, a inne u trenujących. Na tej podstawie wyróżnia się więc tętno spoczynkowe i wysiłkowe – czym są? Jakie są normy?
- Czym jest tętno?
- Ile wynosi prawidłowe tętno?
- Tętno spoczynkowe – czym jest, jakie są normy?
- Tętno wysiłkowe – jakie? Jakie normy?
Czym jest tętno?
Tętno, albo inaczej puls to jeden z podstawowych i najbardziej miarodajnych sposobów na zbadanie naszych parametrów życiowych. Dzięki badaniom pulsu jesteśmy w stanie określić wiele aspektów pracy organizmu, jak stan naszego serca czy aktualne samopoczucie. Zbyt niskie lub zbyt wysokie tętno informuje, że mogły pojawić się problemy choćby z układem krążenia albo innymi czynnikami mogącymi zagrażać naszemu życiu. Za prędkość pulsu odpowiada serce, które jest głównym narządem tłoczącym krew do żył i tętnic.
Ile wynosi prawidłowe tętno?
Wysokość tętna zależna jest przede wszystkim od wieku. W ten sposób łatwo można wywnioskować, jakie są prawidłowe normy u różnych grup. Tak więc u płodów wynosi ono 110-150/min, u niemowląt 130/nim, u dzieci 100/min, u młodzieży 85/min, dorosłych 70 – 90/min, u ludzi starszych 60 – 80/min. Każda z tych norm odpowiada przede wszystkim standardowemu tętnu spoczynkowemu dla każdego człowieka.
Tętno spoczynkowe – czym jest, jakie są normy?
Tętno spoczynkowe to inaczej ilość uderzeń serca na minutę, w okresie spoczynku, w stanie normalnym bez wysiłku fizycznego i emocjonalnego. Normy dla tętna spoczynkowego, czyli obowiązującego każdego człowieka zostały podane wyżej. Jednak, co istotne, jego wysokość może się zmienić, pod wpływem wytrenowania. Dlatego też tętno spoczynkowe ma duże znaczenie dla sportowców, a im jest niższe, tym lepiej, ponieważ pozwala to na zachowanie większej energii przez dłuższy czas. U wytrenowanych, profesjonalnych sportowców, wysokość tętna spoczynkowego może wynieść nawet ok 30 uderzeń na minutę.
Tętno wysiłkowe – jakie? Jakie normy?
Im jesteśmy poddawani większemu wysiłkowi, tym nasze tętno coraz bardziej rośnie. Dotyczy to zresztą nie tylko ćwiczeń, ale także silnych bodźców emocjonalnych, stresu czy zdenerwowania. Na samym początku, nasz puls zaczyna gwałtownie przyspieszać, co wiąże się z nagłą zmianą stanu, w jakim się znaleźliśmy. Po pewnym czasie jednak ulega stabilizacji i doprowadzeniu do równowagi metabolicznej organizmu. Zwiększając wysiłek, jednocześnie zwiększamy także tętno i pracę serca, które coraz szybciej pompuje krew.
Oczywiście są pewne granice, których nie powinno się przekraczać i ważnym pojęciem jest tutaj określenie tętna maksymalnego, które istotne jest szczególnie dla osób trenujących. Dla każdego człowieka tętno maksymalne wysiłkowe będzie inne. Najlepiej obliczyć je, odejmując swój wiek od liczby 220, jednak najlepsze dla nas i naszego serca jest zachowanie pulsu na poziomie 50 – 70% tętna maksymalnego. W przypadku osób trenujących jest to wysokość na poziomie 90 – 130 uderzeń na minutę.
Po przekroczeniu wysokości maksymalnego tętna wysiłkowego pojawia się stan zagrożenia dla zdrowia i życia. Z tego powodu tak bardzo istotne jest, by osoby trenujące na bieżąco kontrolowały swój puls, tak w stanie spoczynku, jak i wysiłku. Tętno można mierzyć samodzielnie, ale przydatny może być także pulsometr, który z większą dokładnością obliczy nasze tętno.