Czym są wybroczyny – jak rozpoznać i leczyć petocje?

Czy wybroczyny powinny nas zaniepokoić? Jak się okazuje, mogą być one objawem groźnych chorób. Z drugiej strony, nieraz okazuje się, że sytuacja jest całkiem niegroźna. Jak więc rozpoznać, kiedy takie ślady na skórze są zwiastunem poważniejszego problemu? I jakie przedsięwziąć środki, gdy źródło kłopotów zostanie już odkryte?

• Co to są wybroczyny?
• Skąd się biorą wybroczyny?
• W jakich chorobach występują wybroczyny?
• Jak pozbyć się wybroczyn?

Co to są wybroczyny?

Wybroczyny, zwane również petocjami, są najmniejszymi z wynaczynień krwi z naczyń włosowatych. To ciemnoczerwone lub fioletowe plamki, osiągające rozmiary nie przekraczające dwóch milimetrów. Początkowo można je wziąć za wysypkę, ale żeby nie dać się zmylić, wystarczy wiedzieć, iż w przeciwieństwie do wysypki wybroczyny nie bledną na skutek uciśnięcia.

Nie mają ograniczeń, jeśli chodzi o obszar ciała, w którym mogą występować, najczęściej jednak spotykane są na twarzy, klatce piersiowej, brzuchu oraz kończynach, zarówno górnych jak i dolnych. Mogą występować pojedynczo, z reguły jednak, kiedy już się pojawiają, tworzą całe skupisko.

Skąd się biorą wybroczyny?

Z tego rodzaju wykwitami na skórze mamy do czynienia kiedy funkcjonowanie układu krzepnięcia, odpowiedzialnego za naprawę uszkodzeń naczyń krwionośnych, zostaje zaburzone. W takiej sytuacji przy podniesionym ciśnieniu erytrocyty przenikają przez ściany drobnych naczyń. Może się to zdarzyć na przykład przy intensywnym kaszlu, płaczu czy wymiotach. Ale przyczyn wybroczyn może być znacznie więcej.

Ich źródłem mogą być drobne urazy mechaniczne, takie jak choćby uderzenia, otarcia, czy nawet po prostu długotrwały nacisk. Oczywiście nie każdy ma tendencję do powstawania w takich wypadkach wybroczyn – wszystko zależy od stanu naszych naczyń krwionośnych.

Jakie zatem warunki muszą zajść, by ich kondycja obniżyła się na tyle, że pojawia się u nas tendencja do występowania wybroczyn? Może to być spowodowane na przykład niedoborem czynników, które mają duży udział w procesie krzepnięcia krwi.

W jakich chorobach występują wybroczyny?

Jakkolwiek pojedyncze plamki nie powinny budzić naszego zaniepokojenia, duże skupiska wybroczyn mogą już świadczyć o poważnych zdrowotnych problemach. A lista chorób, w których występują one jako jeden z objawów, jest bardzo długa.

Jeśli na przykład takie zmiany pojawiają się przede wszystkim na pośladkach i dolnych partiach nóg, ze szczególnym uwzględnieniem kostek, może to wskazywać na chorobę Schonleina-Henocha, czyli ostre zapalenie drobnych naczyń krwionośnych. Inną z możliwych chorób jest infekcyjne zapalenie wsierdzia – w sytuacji, kiedy zapalenie obejmie lawą część serca, wybroczyny, wraz z innymi przebarwieniami, są jednym z głównych objawów.

Wśród innych chorób, którym one towarzyszą, znajduje się szkarlatyna, mononukleoza zakaźna, cytomegalia, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, niektóre typy białaczki, szkorbut, choroby autoimmunologiczne (jak celiakia, choroba Kawasaki, choroba Ehlresa-Danlosa, toczeń rumieniowaty układowy), tyfus plamisty czy zarażenie wirusem grypy typu A.

Jak pozbyć się wybroczyn?

Jeśli wybroczyny występują jako skutek łatwo wykrywalnego, bezpośredniego bodźca (takiego jak wspomniane wcześniej – kaszel, płacz, urazy), wystarczy poczekać, aż znikną samoistnie. W przeciwnym przypadku najważniejsze będzie oczywiście ustalenie przyczyn, tak by móc leczyć przyczynę, a nie objawy. Podczas kuracji zaleca się wzmacniać naczynia krwionośne za pomocą dużych (choć oczywiście zgodnych z zaleceniami) dawek witaminy C.