ADHD – objawy, leczenie. Jak rozpoznać ADHD u dzieci?
Wiele mówi się o ADHD… Jednak jak w wielu tego typu tematach, nie zawsze wszystko, co się słyszy, jest prawdziwe. Warto więc skonfrontować to, co się niby wie z faktami. Jakie objawy daje ADHD? Jak rozpoznać to u dzieci? Jak leczyć?
Czym jest ADHD?
ADHD to skrót od angielskiego określenia „attention-deficit hyperactivity disorder”. Jest to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Jest to zaburzenie, które zaliczane jest jako destrukcyjne. Co ważne, jest to jeden z najczęściej występujących problemów psychiatrycznych u dzieci i młodzieży. Przede wszystkim największy problem jest na trzech płaszczyznach: zachowaniu uwagi, impulsywności i nadruchliwości.
Przyczyny ADHD
Warto wiedzieć, że do dzisiaj nie znaleziono jednej konkretnej przyczyny ADHD. Najwięcej osób składnia się ku temu, że jest to zaburzenie neurorozwojowe, które może być wynikiem działania wielu czynników.
Oczywiście najważniejszym z nich są geny. Jest znacznie większe prawdopodobieństwo, że jeśli rodzic w dzieciństwie cierpiał na ADHD, to i dziecko może odziedziczyć skłonność. Tak samo, jeśli rodzeństwo ma zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Równocześnie warto zaznaczyć, że nie wykryto żadnego konkretnego genu czy mutacji, który mógłby mieć bezpośredni wpływ na ADHD. Owszem, u osób cierpiących na ADHD widzi się problem w obrębie wielu różnych genów, ale nie ma jednoznacznych dowodów.
Wielu naukowców uważa, że to, czy dziecko będzie miało ADHD może też w dużej mierze zależeć od szkodliwych czynników, na jakie naraża potomstwo matka. Do zaburzeń w układzie nerwowym prowadzić może palenie papierosów, picie alkoholu, ekspozycja na pestycydy. Wszelkie urazy okołoporodowe również nie pozostają bez znaczenia. Zwłaszcza niedotlenienie czy afiksja okołoporodowa.
Objawy ADHD
Jak już wspomniano, objawy ADHD koncentrują się wokół sfery uwagi, impulsywności, nadruchliwości.
Przede wszystkim dziecko ma trudności w skupieniu uwagi i słuchaniu innych osób. Nie potrafi skoncentrować się na szczegółach, jest cały czas roztargnione. Często o czymś zapomina, gubi coś, unika wykonywania czynności, które wymagają zaangażowania.
W strefie impulsywności dziecko jest niecierpliwe, przeszkadza innym, odzywa się nieproszone, nie umie czekać na swoją kolej, podejmuje ryzykowne działania. Wyraża swoje myśli bez zastanowienia.
Dziecko z ADHD jest ciągle w ruchu i to bardzo często w takim, który nie ma celu, nie umie usiedzieć w miejscu. Zawsze musi się czymś bawić, wierci się. Rzadko kończy rozpoczęte zadanie. Nie potrafi powstrzymać się od mówienia, zachowywać się cicho, kiedy jest taka konieczność.
Jak rozpoznać ADHD u dzieci?
Aby móc zdiagnozować ADHD potrzebna jest wspólna praca psychologa, psychiatry, pediatry, a często także i neurologa dziecięcego. Istotne jest oczywiście przeprowadzenie wnikliwego wywiadu z rodzicami dziecka, ale też z pedagogiem, który obserwuje je w szkole, wśród rówieśników. Bardzo ważne jest to, by psychiatra miał dane o dziecku z różnych źródeł. Zwłaszcza, że istotne jest wykluczenie innych schorzeń i problemów natury psychicznej, które dają podobne objawy do ADHD.
Leczenie ADHD
Każdy przypadek ma przygotowywane leczenie indywidualne. Istotny jest wiek dziecka, stan ogólny jego zdrowia, objawy. Najczęściej stosuje się psychoterapię indywidualną, terapię grupową i rodzinną. Ważne są też zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców, a czasami także leczenie farmakologiczne.